“Ik was ontzettend blij, eindelijk gelukt. Het NK is echt wel een dingetje voor klimmers en dat winnen is niet voor iedereen weggelegd.” – Elko (NK Boulder 2019 kampioen)
Elko Schellingerhout is hoofdtrainer bij Monk en assistent bondscoach sportklimmen bij de NKBV. Tegenwoordig geeft hij naar eigen zeggen vaker training dan dat hij zelf traint. Toch stond Elko tijdens het NK Boulder 2019 op de mat in boulderhal Grip als finalist bij de heren. Niets moest, maar alles kon en dit jaar werd Elko voor het eerst in zijn klim carrière Nederlands kampioen boulderen.
De route naar het kampioenschap was geen makkelijke. Blessures en worstelen met de prestatiedrang werd hem zelfs te veel in 2014. Toen nam Elko daarom afscheid van het Nederlandse team en zette zijn klim carrière on hold. Na een adempauze begon hij opnieuw, en dat werd beloond met de door hem felbegeerde titel.
Presteren
“In 2008 begon ik met klimmen in jong Oranje. Toen ik stopte in 2014 had ik al aardig wat klimjaren op de teller.” Er was veel gaande binnen het Nederlandse team, een blessure gooide roet in het eten en de prestaties in zijn dubbelseizoen boulder en lead vielen tegen: “In trainingen was ik heel sterk, maar in wedstrijden kwam het er niet uit. Mede daardoor verloor ik geleidelijk het plezier. Ik was niet tevreden met mijn prestaties en dat gevoel, seizoen na seizoen, breekt je op.”
Prioriteiten
Elko had zijn focus gelegd op het klimmen en daar leek het CTO (Centrum voor Topsport en Onderwijs) prima bij te passen. Daarvoor verhuisde hij dan ook naar Eindhoven. “Ik was alleen bezig met klimmen. Familie, vrienden, opleiding, dat had geen prioriteit. Je hele leven is dan gebouwd op een ding en als dat wankelt valt alles om. Daarom werkte ik met een sportpsycholoog.” De opleiding viel tegen, het sportplezier was weg. Elko koos ervoor zich op zijn nieuwe studie toegepaste psychologie te storten. Dat bracht veel goeds: “Het presteren, de druk, die was weg. De opleiding gaf me energie en mijn prioriteiten verschoven.”
Jeuk
Die nieuwe focus was goed voor Elko. Na verloop van tijd vond hij zelfs zijn rust en klimplezier terug. In 2016 pakte hij het competitief klimmen weer op maar door een blessure was deelname aan het NK niet haalbaar. In 2017 was hij er wel bij: “De nationale competitie en met name het NK voelden heel anders. Dat was altijd een wedstrijd met veel druk, waar ik moest presteren. Dit keer hoefde ik niets, er waren geen verwachtingen en ik had niets te verliezen. Tijdens de wedstrijd hoefde ik alleen maar te klimmen, geen afleiding of prestatiedrang.” Elko eindigde 2de, achter Tim Reuser, met het kleinste mogelijke verschil in score. Een goed NK, qua prestatie en beleving.
Kampioen
Een beetje zuur was het wel, die tweede plek. Dus een nieuwe poging was onvermijdelijk. Helaas was er in 2018 een blessure, maar in 2019 klom Elko weer op hoog niveau. De World Cup in Meiringen (Zwitserland) ging lekker, maar München viel tegen. Mentaal was het zwaarder en die prestatiedrang kwam weer naar boven. Over deelname aan het NK twijfelde hij vooraf vanwege een opspelende blessure: “Blessures hebben me vaak aan de kant gehouden en ik wilde dit jaar nog buiten kunnen klimmen. Daarom aarzelde ik. Ik was ook minder fit dan voorheen en dat heeft me kopzorgen gekost voor én tijdens het NK. Ik dacht: ik doe gewoon mee en we zien het wel. Toch had ik tussendoor zoveel spanning in mijn lijf, dat ik elke keer in isolatie ben gaan liggen. Plat vanwege de nek- en hoofdpijn.”
Tijdens de finale probeert Elko rust te houden, maar ontsnapt niet aan de druk van de wedstrijd. Die krijg je ook in de isolatie mee: “Je hoort aan het publiek wat voor wedstrijd het is. Ook als klimmers snel terugkomen van hun poging zegt dat veel. Ik wist dat weinig mensen de eerste boulder hadden geklommen. Ik had ‘m op de tweede poging. Bij boulder twee hoorde je bijna geen applaus, dus dan weet je dat ‘ie niet geklommen wordt. Er wordt ook gepraat in isolatie, dus ik wist waar ik ongeveer stond.” Bij de laatste boulder was de stand bijna gelijk. Elko en titelfavoriet Tim Reuser staan op kop: “Tim is veruit de sterkste en fitste klimmer, dus als ik iemand zou moeten verslaan is hij het. Maar ik had een marge qua score en ondanks dat je daar niet mee bezig moet zijn, gaf dat rust.” Elko flasht de laatste boulder. Twee jaar na het nipte verlies op het NK 2017 later wint hij met een vergelijkbaar minimaal verschil in score. Ondanks de hoofdpijn was er ontlading: “Ik was ontzettend blij, eindelijk gelukt. Het NK is echt wel een dingetje voor klimmers en dat winnen is niet voor iedereen weggelegd.”
Tips van Elko
“Wat ik heel belangrijk vind is plezier houden in het klimmen, ook in wedstrijden. Als je er echt voor wil gaan hoort daar hard trainen bij, zorg dat je daar klaar voor bent. Het is zinvol om te leren je te focussen op het klimmen zelf en niet al je emoties mee te nemen. Ik probeer wedstrijden pragmatisch aan te pakken. Elke boulder inlezen, greep voor greep naar boven. Taakgericht te werk gaan. Kom je dan boven, ja of nee? Lukt het niet, dan kijk je hoe het anders kan.” Vroeger zaten emoties als spanning, stress en frustratie vaak in de weg voor Elko. Dat maakte het klimmen moeilijker: “De emoties liepen wel eens hoog op en dat heeft wel eens geresulteerd in een rondvliegende pofzak, maar niet zo vaak hoor. Vroeger was ik veel fitter dan nu, maar de mentale stappen die ik heb gezet zorgen dat ik mee kan doen in het nationale circuit. Zelfs internationaal. Balans tussen mentaal en fysiek, dat maakt het verschil.”
Niets moet
De grootste les die Elko geleerd heeft in zijn carrière is dat niets moet. Voor het NK was hij weer een beetje klaar met wedstrijdklimmen: “Ik heb overwogen om lead te gaan doen, maar ik ben geblesseerd en weet niet of ik zin heb. Het EK boulderen staat op de planning, maar of ik mee kan doen, dat zien we wel. Inmiddels heb ik geleerd dat er meer is dan klimmen en ik volg mijn gevoel. Ik wil me meer gaan richten op buiten, maar wie weet…Niets moet.”
Foto’s Sytse van Slooten
