“Wedstrijden worden gewonnen in de isolatie, niet op de wand. Als de finalisten op de mat stappen, kan ik de winnaar al voor je aanwijzen.” – Rustam
Meedoen aan de Olympische Spelen is weggelegd voor de allerbeste klimmers ter wereld. Je moet er veel voor opgeven, hard trainen, en zenuwen van staal hebben. Je komt er niet zomaar, en voormalig wereldkampioen Rustam Gelmanov weet daar alles van. Hij klom en trainde met veel van de toppers die je in augustus op de wand ziet. Wat het betekent om op dat niveau te klimmen vertelt hij in deze (extra lange) blog.
Russisch Wereldkampioen in Eindhoven
Rustam is een Rus in Eindhoven. Hij werd geboren in Kazachstan, tussen de bergen: “Mijn moeder schreef me in bij een bergklimclub. Maar ik werd verliefd op het klimmen in de gym en begon in 2002 met competities. Mijn eerste wereldbekerwedstrijd was in 2005 en de eerste medaille volgde in 2009. Ik won de World Cup Series van 2012. “Dat is de reeks World Cups door het jaar heen. Op de tweejaarlijkse wereldkampioenschappen won Rustam zilver en twee keer brons. Zo’n World Cup vond in Eindhoven plaats (Monk had daar veel mee te maken). Rustam kwam toen zijn (toekomstige) vrouw tegen en bleef hier. “Ik werk tegenwoordig freelance als routebouwer en ik ontwikkel trainingsmateriaal met Rustam Climbing. Ik kan dus overal werken waar gyms zijn en geklommen wordt.” Hij schroeft ook boulders in de wand bij Monk, je vindt zijn laatste set in de Club.
Voor de duidelijkheid, de IFSC organiseert twee soorten wereldcups. Er is een jaarlijkse competitie met een reeks ‘world cup’ wedstrijden. Die van 2019 was de laatste afgemaakte serie, die van 2021 loopt nog. Daarnaast is er elke twee jaar het wereldkampioenschap. Tomoa Narasaki won zowel de serie als het kampioenschap in 2019. Hier kan je Rustam goud zien pakken tijdens de serie in 2014 in Laval.
Pure Focus
Klimmers in de top, zoals de Olympische deelnemers, zijn maar met één ding bezig; klimmen. Rustam omschrijft hoe dat voelt: “Je zit in een tunnel, waarin alleen klimmen telt. Mijn leven was klimmen, denken aan klimmen, trainen en slapen. Je leven heeft maximale focus; een druk schema met wedstrijden en veel reizen. Je staat dus nooit stil, er is altijd een volgende wedstrijd om op te focussen. Daarom steek je al je energie in je doelen behalen en wedstrijden. Je denkt niet na over wat er buiten het klimmen is. Daarom zijn topklimmers ook zo goed omgegaan met de toevoeging van speed. Ze gaan er gewoon voor.” Speed klimmen is sowieso een goede toevoeging aan het arsenaal skills van de klimmers, denkt Rustam. Maar trainen kan ook saai zijn.
Rustam in actie in Fontainebleau
Dat werd bij Rustam anders toen hij begon te denken over ‘later’. Zijn perspectief veranderde en hij stopte met competities: “Ik begon af te bouwen in 2015 en twee jaar later stopte ik met wedstrijden. Er zijn genoeg klimmers die vast komen te zitten in die tunnel. Ze genieten niet meer wat ze doen. Zo wilde ik niet eindigen, daar is klimmen veel te mooi voor. Olympisch klimmen hoede voor mij niet. Als je daar wil staan, moet je alles kunnen geven. Mensen denken dat het heel mooi is, Olympisch kunnen klimmen. Maar het is uiteindelijk gewoon een wedstrijd.”
Absoluut zelfvertrouwen
De sleutel tot maximaal presteren, de Olympische Spelen halen en een kans maken is natuurlijk trainen, maar niet alleen je klimskills. Rustam is ervan overtuigd dat wedstrijden gewonnen worden door degene die er mentaal het sterkst voor staat: “Ik trainde zelf veel alleen. Ik richtte me erop om de sterkste te zijn, daar moet je namelijk helemaal van overtuigd zijn. Geloven dat jij harder traint, beter voorbereid bent, en het meer wilt dan de rest. Jij bent namelijk de allerbeste en sterkste. De keren dat ik won was ik ervan overtuigd dat ik die dag de beste was. Je zelfvertrouwen moet absoluut zijn. Je kijkt niet naar anderen, en tegenslagen zijn benzine op het vuur voor je motivatie. Continue kunnen schakelen naar die mindset en focus, dat onderscheid de sterkste klimmers van de rest. Competities brengen veel stress, dat moet je kunnen kanaliseren.”
Winnen doe je in de isolatie
“Wedstrijden worden gewonnen in de isolatie, niet op de wand. Dat is op de Olympische Spelen niet anders. Als de finalisten op de mat stappen, kan ik de winnaar al voor je aanwijzen. Klimmers met zo’n stalen overtuiging zijn Adam Ondra, Aleksei Rubtsov en Jakob Schubert. Hou die in de gaten.” Rustam kijkt zelf positief terug op zijn tijd aan de top, maar waarschuwt voor de keerzijde: ”Die pure focus op prestatie en winnen, dat is niet voor tevreden mensen weggelegd. Mensen die zo het gewicht leggen op hun succes, daar is iets mis mee. De balans mist dan in je leven.”
De sport groeit
Rustam heeft zin in de Olympische Spelen, maar ziet ook de positieve impact op de sport: “Klimmen staat in de kijker, meer mensen komen naar de gyms. Dat is goed, want klimmen is een fantastische sport waar je fysiek baat bij hebt. Meer balans, mentaal vermogen, kracht… Je leert nadenken over voeding en rust. Mensen hebben er baat bij. We moeten wel nadenken wat er gebeurt als er nu veel meer klimmers de natuur in gaan. Kunnen klimgebieden dat aan? En nog interessanter; wat gaat de wereld denken van klimmen?”
Waar Rustam vooral benieuwd naar is innovatie in de klimsport: “Het niveau is ontzettend hoog nu. We klimmen buiten nu 9a boulders (Daniel Woods, Rise of the Sleepwalker), competities zijn zwaarder en de stijl is veranderd. Je ziet nieuwe grepen, stijlen en veel meer dynamiek in wedstrijden. Het wordt steeds interessanter, leuker en spannender. Boulderen is een jonge sport, maar het wordt alleen nog maar mooier! Er is nu een kans voor heel veel innovatie.”
Klimmen op de Olympische Spelen kijk je van 3 tot en met 6 augustus. De eerstvolgende Boulder World Cup wedstrijd is van 16 tot en met 21 september in Moskou. Op het YouTube kanaal van de IFSC kan je eerdere World Cups terugkijken (goede voorbereiding). Check hier Rustam en Rustam Climbing op Instagram.
