“Heb je ooit de boulderbouwers, je schoenen of pof de schuld gegeven dat je uit een boulder valt? Dat is externaliseren, alles om maar niet te accepteren dat we falen.” – Emma
Boulderen is een sport die je zowel fysiek als mentaal uitdaagt. Je moet het maximale kunnen halen uit je spieren, maar ook je hoofd koel houden. Dat gaat niet vanzelf, daarom helpen beheerbaas Emma en Elko je daarbij in deze blog.
Elko heeft veel wedstrijdervaring, hij heeft ook een achtergrond in de psychologie. Als geen ander kan hij je vertellen over het mentale aspect van de sport, ook uit eigen ervaring (lees hier zijn verhaal). Emma is gedragswetenschapper, ze onderzocht de invloed van vergelijken op ons zelfbeeld en mentale weerbaarheid. Die hebben alles te maken met mentale blokkades. Om daaraan te werken moet je ze eerst herkennen.
Angst
Mentale vastlopers hebben twee hoofdredenen: een negatieve leerervaring of druk. Hard vallen is een negatieve leerervaring. Dat laat een indruk achter. Na een langdurige vingerblessure kun je bijvoorbeeld minder vertrouwen hebben in het vasthouden van kleine randjes. Het kan ook zo zijn dat je bang bent dat het opnieuw gebeurt.
Druk ontstaat op het moment dat prestaties belangrijk worden. Dat kan op een wedstrijd zijn, maar ook in de hal met je vrienden. Bijvoorbeeld omdat we onszelf met anderen vergelijken, legt Emma uit: “Elko is heel sterk. Als ik mezelf met hem vergelijk kan dat me inspireren, maar het kan mij ook onzeker maken om een boulder in te stappen als hij kijkt. Vergelijken is een oerdrang. Die kan je dus helpen, maar ook blokkeren… Stel je klimpartner klimt een boulder die jij spannend vindt, en vertelt jou daarna hoe makkelijk het was. Dan voel je ineens druk. Je mag niet vallen, want dan sta je voor schut. Het kan zijn dat je spanning in je lichaam voelt of dat je ademhaling versnelt. Dat is faalangst. Je bent bang voor gezichtsverlies of tegenslag.”
Herkennen
Ondanks die symptomen, wil je niet toegeven dat die angst er is. Je gaat vermijden en externaliseren, vertelt Emma: “Heb je ooit de boulderbouwers, je schoenen of pof de schuld gegeven dat je uit een boulder valt? Dat is externaliseren, alles om maar niet te accepteren dat we falen.” Het is ook te zien aan je gedrag in de klimhal, voegt Elko toe: “Je ziet externaliseren bij alle klimmers, ook bij de jeugdleden die ik train. Dat kan omslaan in een coping-mechanisme van vermijden. Dat is voor je progressie een groot probleem. Je gaat bijvoorbeeld alleen nog maar harde plaatboulders klimmen, de overhang vermijd je. In je hoofd vertel je jezelf dat je er toch niet goed in bent. Let er maar eens op bij jezelf.”
Confronteren
De oplossing voor zowel valangst als faalangst is je angst confronteren, zegt Elko. Daar helpt hij als trainer bij: “Jeugdleden trainen altijd elke stijl. Zo kunnen ze niets vermijden. Wel leg je de lat lager waar angst in het spel is. Ben je bang om een hak te leggen of een dyno te maken, doe dat dan op een lagere graad boulder of op de trainingswand. Neem je tijd om stap voor stap je grenzen te verleggen. Een veilige omgeving is ook belangrijk in dat proces. Als trainer zorg ik daarvoor bij jeugdklimmers, maar ook bij personal training.” Voor volwassen klimmers kan dit lastiger zijn, maar een personal trainer of de juiste klimpartner maakt het verschil, zegt Emma: “Je moet uit je comfortzone komen. Dat moet je zelf doen, of je vraagt je vrienden om hulp. Met wie je klimt, is belangrijk, je moet elkaar kunnen pushen, maar niet zover dat je in de angstzone komt.”
Win je mental game
Optimaal presteren, betekent ook luisteren naar jezelf en je gevoel, zegt Elko: “Begrijp dat je niet altijd op je max kan klimmen. Dat sloopt je mentaal en fysiek. Een positief gevoel doet veel. Ik klim vaak circuits op een lager niveau en geniet van de beweging zelf. Bovendien geeft het ruimte om je eigen ervaring te analyseren.” En soms is het gevoel er gewoon niet, vult Emma aan: “Soms is het gewoon je dag niet, maar dan kan je alsnog een succesbeleving en positief gevoel creëren. Variatie in je sessies is belangrijk, en bijvoorbeeld alle boulders in een lagere graad klimmen is ook hard werk. Je project loopt niet weg.”
Meer weten over omgaan met angst? Check deze video van Lattice Training met Tom Randall en Maddy Cope.
Je vindt in onze shop een aantal boeken voor je ‘mental game’. ‘Vertical Mind’ is een aanrader. Nog beter: een personal trainer kan jou helpen om te werken aan blokkades in jouw vooruitgang. Dat kan in één sessie, of meerdere, en op maat voor jou dus. Je volgt een personal training in Rotterdam, Amsterdam of Eindhoven.
